>Bu sabah kalkip, Lara’yla salona gittigimizde, karsimizda Ami’yi ilk kez batik bir etek giymis olarak bulduk. Lara hemen sordu, “aaa, Ami neden etek giymis?” bilmem Lara’cim, belki o da senin eteklerine ozenmistir” dedim ki bu aciklama Lara’ya cok mantikli geldi. Fakat daha sonra Narsih’i de bastan asagi batikler icinde gorunce, Lara hemen soruyu patlatti “anne, neden hepsi batik giymisler?”. Evden cikinca, sokakta da herkesin batik giydigini gordum. Tamam tamam, anlatiyorum.

Batik’i basitce tanimlamam gerekse, cok zahmetli bir sekilde boyanmis kumas derdim. Desenler, kumasin boyanmamasi gereken yerlerini balmumuyla kaplamak ve kalan yerleri elde boyamak suretiyle yapiliyor. Kumasta kac renk varsa, her seferinde balmumu yikanip, ayni islem uygulaniyor. Tam el emegi, goz nuru yani. Bu teknik aslinda tarih boyunca pek cok uygarlik tarafindan kullanilmis ancak “batik” tanimi sadece boyama teknigiyle sinirli degil, desenler ve renkler de karakteristik ozelliklerini belirliyor. Biraz bizim kilim desenlerimiz gibi, her yorenin renkleri ve desenleri farkli. Endonezya’lilar kumasin desenine bakarak, nerede yapildigini soyleyebiliyorlar. Batik’in orijini Java adasi, zaten “batik” kelimesi de Java dilinden geliyor ve Endonezya’da resmi giysi olarak kullaniliyor. Devlet adamlari, resmi toplantilarda ceket, kravat degil en pahali batik gomlekleri giyiyorlar. Dugunlerde, onemli gunlerde mutlaka batik giyiliyor. Batik bu kadar oneme sahip gunluk yasamda yani. Bu, hikayenin “Batik” tarafi.

Hikayenin bir de politik tarafi var ki o da Malezya ve Endonezya arasinda yillardir sure gelen didisme. Aslinda eskiden Malezya ve Endonezya tek bir ulkeymis. Sonra somurgeci devletler, kendi cikarlari dogrultusunda ulkeyi Endonezya ve Malezya olarak iki ulkeye bolmusler. Malezya cok daha az topraga sahip, ve dogal olarak cok daha az turistik degere sahip bolgeye. Ancak Malezya daha zengin, daha kalkinmis. Reklama oyle bir yatirim yapiyor ki, butun dunya Malezya’yi taniyor, Endonezya’yi ise dogal afetler ve terorizm yuzunden gidilmeyecek bir yer olarak biliyor. Endonezya’daki terorist orgutun Malezya kokenli, basindakilerinin Malezya’li olmasi da, hassas iliskileri iyice geriyor.

Malezya ve Endonezya, ben buralara gelmeye basladigimdan beri surekli didisir. Seneler once bir sarki yuzunden kavga ediyorlardi. Malezya kendi reklaminda kullanmis sarkiyi, sarkici mi Endonezya’liydi, sarki mi Endonezya’dandi hatirlamiyorum bile suanda. Gectigimiz gunlerde de Pendet dansi yuzunden birbirlerine girdiler. Discovery Channel, Malezya’yla ilgili bir belgeselin tanitim klibinde, Bali’ye ait Pendet dansinin goruntulerini kullaninca ortalik karisti bir anda. Simdi de konu batik.

Bakit UNESCO tarafindan, Endonezya’ya ait bit Dunya Mirasi ilan edilince, Malezya itiraz ederek “batik bizimdir” demis. Endonezya’lilar da hemen 2.Ekim’i Batik gunu ilan etmisler. O yuzden bugun herkes batik giymis. O yuzden bir haftadir her yerde batikle ilgili aktiviteler varmis. O yuzden alisveris merkezlerinde bile cocuklara batik yaptirip, bu kulturel degerlerini yeni nesillere aktarmak icin ugrasiyorlarmis. Birkac haftadir gazeteleri elime almadigim icin haberim yoktu, ofiste de kimse soylemeyince bugun batiksiz bir ben kaldim. Gerci giyecek batik birseyim de yoktu ama, bulurdum, ayarlardim, desteklerdim bu seviyeli ve aktif tepkilerini.

Dusunmeden edemiyorum, Yunanistan baklavamizi ve lokumumuzu kendi ustune tescillerken, biz neden sadece soylenip durmakla yetiniyoruz? Neden gorkemli baklava ve lokum kutlamalari yaparak, butun dunyaya bunlarin bize ait oldugunu gostermiyoruz da sadece kizmakla yetiniyoruz?