>Sualtina temizlik istasyonlari denilen noktalar vardir. Burada temizleyici kucuk canlilar, karidesler, kucukce baliklar, kendilerinden daha buyuk baliklari temizlemek icin beklerler. Buyuk baliklar buraya geldiklerinde kendilerini tamamen bu minik canlilarin ellerine birakirlar, karideslere dislerini, baliklara da yuzgeclerinin iclerindeki parazitleri temizlettirirler. Sualtinin bakim, guzellik ve saglik merkezleridir buralar. Temizlikci baliklar yuzgeclerini temizlerken, buyukler keyif icinde olduklari yerde salinir dururlar. Bu temizlik istasyonlarinin bazilari mantalar tarafindan da kullanilmaktadir ve mantalari sualtinda gorebileceginiz nadir noktalardir.

Raja Ampat’ta da mantalarin goruldugu bir temizlik istasyonunun varligindan hepimiz haberdardik. Bu zarif, karizmatik dev canlilari gormek zaten hemen hemen her dalgicin hayallerinden biridir. Kocaman kanatlarini yavasca cirparak ucarcasina suzulurler. Onlardan biriyle birkac saniyeligine goz goze gelmek bile, ne kadar zeki ve duyarli bir canliyla karsi karsiya oldugunuzu anlamaniza yeter. Bu dev melekler yaninizda daha uzun sure kalsin istiyorsaniz, hic hareket etmeden oldugunuz yerde durmaniz, onlari rahatsiz etmeden etrafinizda dolasip sizi incelemelerine ve sonra da temizliklerini yaptirmalarina izin vermeniz gerekir. Uzerine yuzerseniz, mantalari rahatsiz ederseniz, hemen ortadan kaybolup, siz grupca sudan cikana dek geri gelmezler. Mantalari takip etmek ayni zamanda tehlikleli de olabilir. Pesindeki garip canliyla oyun oynamak isteyen mantalarin dalgiclari cok tehlikleli yerlere suruklediklerine dair bazi hikayeler anlatilmaktadir. Hikayelerin dogrulugundan emin olmasam da, bu muhtesem canlilara saygi gostermek ve onlari rahatsiz etmemek adina takip etmemek gerektigine yurekten inaniyorum.

Manta dalisi yapacagimiz gun, hepimiz heyecan icinde birbirimize bunlari anlatiyorduk. Aman abi, ustune yuzmeyelim, aman rahatsiz etmeyelim, aman suyu bulandirmayalim ki guzel fotograflar cekilsin diye uyariyordu herkes birbirini. Sabahtan ilk dalisi mantalar orada olmadigi icin baska bir noktaya yapmak zorunda kaldik. Ikinci dalis icin tekrar ayni noktaya geldigimizde mantalarin orada oldugunu gorunce heyecanla suya atladik. Biz suya atlayinca once uzaklastilar. Biz de kum zeminde diz cokup sabirla onlari beklemeye basladik.

Ben beklerken oyalanmak icin minik bir mercan kayaligi buldum kendime, orada pigme denizati ararken bir temizlikci balik musallat oldu. Klasik temizlikci baliklardan daha buyuk ve farkli cinste oldugu icin once yuvasini koruyor sandim ama hareketleri teritoryal koruma davranislari kadar agresif degildi, o sadece gorevini yerine getirmek istiyordu, istasyona gelen buyuk canliyi temizlemekti tek amaci. Oradan uzaklastim ve baska bir kosede mantalari beklemeye basladim. Derken Tunc korkuyla kocaman olmus gozleriyle yanima gelip boyun bolgesinde herhangi bir terslik olup olmadigini sordu, birseylerin onu rahatsiz ettigini anlatmaya calisti. Regulatorunu, hortumlari, herseyi kontrol ettim, hersey yerli yerindeydi. Tekrar kayaligin yanina gittiginde gordum ki, o az once beni temizlemeye çalisan gokkusagi baligi bu kez Tunc’un kulak deliklerini temizleme cabasinda. Neyse Tunc durumu farketti de, uzaklasti oradan. Sonra bu kayanin basinda ve etrafinda bulunan butun grup, ben ve Alp haric, tek tek bu minik baligin temizleme girisimlerine maruz kaldilar. Temizlikci balik, pek baliga benzemeyen buyuk yaratiklarin yuzgeci en cok andiran yeri olarak kulaklari secmis, burayi temizlemek icin elinden geleni yapmisti.

Derken mantalar geldi, hepimizi kendimizden gecirdiler. Ancak dalis sonrasi mantalardan cok temizlikci balik konusuldu. En komigi ise arkadaslardan birinin diger bir arkadasin kulagina cubuk sokarak saka yapmaya calistigini sanmasi ve olayi anlayana dek bozuk atmasiydi. Olayi yasayanlarin anlattigina gore aci ve korku verici bir tecrubeymis. Temizlikci balik isirmiyormus, kulak deligine guclu bir vakum yaparak kulak zarini emiyormus gibi bir his yaratiyormus. Boylece bizim minik temizlikci balik, Raja Ampat sularindaki en korku verici yaratik olarak kendi dalis literaturumuzde yerini almis oldu.

Ilginc degil mi? Siz siz olun temizlik istasyonuna dalis yapacaksaniz ya kulaklarinizi kapatin yada guzelce temizleyin 🙂

Bu isini canla basla yapan temizlikci baligin resmini Alp’in sitesinden gorebilirsiniz.